USTAWA Z DNIA 20 GRUDNIA 1990 R. O UBEZPIECZENIU SPOŁECZNYM ROLNIKÓW (TEKST JEDN. DZ.U. Z 2024 R. POZ. 90; ZWANA DALEJ: U.U.S.R.) REGULUJE ZASADY UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO ROLNIKÓW, ICH RODZIN ORAZ OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZĄ. W RAMACH TEJ USTAWY SZCZEGÓLNE ZNACZENIE MA INSTYTUCJA UMOWY Z NASTĘPCĄ, KTÓRA MA NA CELU ZABEZPIECZENIE PRZEJĘCIA GOSPODARSTWA ROLNEGO ORAZ ZAPEWNIENIE CIĄGŁOŚCI UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W SYTUACJI ZMIAN POKOLENIOWYCH. KWESTIE DOT. UMOWY Z NASTĘPCĄ REGULUJĄ ART. 84 – 91 U.U.S.R.
Umowa z następcą jest to sytuacja, gdzie rolnik będący właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego co najmniej o 15 lat (następcę) własność (udział we współwłasności) i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie. Co istotne umowa z następcą powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zgodnie z charakterystyką umowy, o której mowa w u.u.s.r. następca winien pracować na gospodarstwie rolnym, przy czym warunek ten uważa się za spełniony także w przypadkach usprawiedliwionych okoliczności przez następcę lub uzgodnionych z rolnikiem przerw w pracy na gospodarstwie. Dlatego też właściwie skonstruowana umowa z następcą powinna zawierać zobowiązanie rolnika do przeniesienia własności i wydania jego gospodarstwa rolnego na rzecz następcy, a następca winien zobowiązać się do pracy w gospodarstwie rolnym co najmniej do mementu uzyskania przez rolnika prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej.
Ponadto, na żądanie rolnika sąd, po rozważeniu interesów stron zgodnie z zasadami współżycia społecznego, może rozwiązać umowę przenoszącą własność gospodarstwa rolnego, zawartą w celu wykonania umowy z następcą, jeżeli następca:
- uporczywie postępuje wobec rolnika w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub
- dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób rażącej obrazy czci bądź umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu albo wolności, lub
- uporczywie nie wywiązuje się ze swych obowiązków względem rolnika wynikających z umowy lub z przepisów prawa.
Korzyści z umowy z następcą to przede wszystkim udzielenie zabezpieczenia społecznego. Umowa gwarantuje, że następca nie pozostanie bez ubezpieczenia społecznego, co jest istotne zarówno dla przyszłości jego działalności rolniczej, jak i bezpieczeństwa finansowego. Ponadto, zawarcie umowy formalizuje wszystkie ustalenia związane z przekazaniem gospodarstwa, co minimalizuje ryzyko sporów prawnych, w szczególności roszczenia dot. zachowku.
________________________________________________________________________________
Zapraszamy do lektury innych części Poradnika podziału majątku, przygotowanego przez adwokatów i radców prawnych Kancelarii TURCZA:
CZĘŚĆ I: Nabycie nieruchomości rolnej w ramach egzekucji komorniczej
CZĘŚĆ II: Jedna z form przekazania gospodarstwa rolnego – umowa z następcą
CZĘŚĆ III: Zrównoważony rozwój i ESG w branży rolnej: klucz do przyszłości
CZĘŚĆ IV: Odrolnienie gruntu rolnego na cele budowlane – procedura i wymagania prawne
CZĘŚĆ V: Upadłość i restrukturyzacja rolnika indywidualnego
CZĘŚĆ VI: Budowa siedliska na działce rolnej
Michał Klauziński specjalizuje się w bieżącej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych, w szczególności w zakresie przygotowywania protokołów ze zgromadzeń wspólników całej grupy kapitałowej. Uczestniczył również w wielu procesach zakładania spółek, ich przekształceń oraz szeroko pojętych zmian.
