W OSTATNICH DNIACH RZĄD WPROWADZIŁ DO SWOJEGO WYKAZU PRAC LEGISLACYJNYCH WAŻNĄ NOWELIZACJĘ USTAWY O ODNAWIALNYCH ŹRÓDŁACH ENERGII (DALEJ: OZE). PROJEKT OZNACZONY NUMEREM UD332 SKUPIA SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM NA ROZWOJU RYNKU BIOGAZU, BIOGAZU ROLNICZEGO I BIOMETANU. DLA ROLNIKÓW ORAZ PRZEDSIĘBIORCÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZĄ TO SZANSA NA NOWE INWESTYCJE W ZIELONĄ ENERGIĘ, SZCZEGÓLNIE W WIĘKSZE INSTALACJE. PONIŻEJ WYJAŚNIAMY KLUCZOWE ELEMENTY TEGO SYSTEMU W SPOSÓB JASNY I PRAKTYCZNY, OPIERAJĄC SIĘ NA PROPONOWANYCH PRZEPISACH, ABY UŁATWIĆ ZROZUMIENIE, JAK TO MOŻE WPŁYNĄĆ NA PAŃSTWA DZIAŁALNOŚĆ.
Znaczenie zmian dla sektora rolniczego
Biometan, produkowany z biogazu rolniczego (na przykład z odpadów rolniczych, obornika czy resztek roślinnych), może stać się dodatkowym źródłem dochodu dla gospodarstw rolnych. Do tej pory brakowało stabilnego wsparcia dla instalacji o mocy powyżej 1 MW, co blokowało większe projekty. Teraz rząd proponuje zmiany, które mają to zmienić. To kontynuacja pomysłów z wcześniejszej, zablokowanej ustawy o wiatrakach, ale dostosowana do potrzeb branży. Przepisy były już konsultowane, więc nie spodziewamy się dużych zmian w trakcie dalszych prac.
Główny cel to zachęcić do budowy i eksploatacji biogazowni, które nie tylko produkują energię, ale też pomagają w utylizacji odpadów rolniczych, zmniejszając emisje i poprawiając środowisko. Dla rolników oznacza to potencjalne dotacje, stabilne ceny i łatwiejsze lokalizowanie instalacji.
Główne założenia nowego systemu wsparcia
Nowelizacja wprowadza kilka praktycznych rozwiązań. Przede wszystkim to system wsparcia dla biometanu w dużych instalacjach powyżej 1 MW. Wytwórcy biometanu, na przykład rolnicy z biogazowniami, będą mogli ubiegać się o wsparcie poprzez aukcje organizowane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: URE). Jeśli instalacja wprowadza biometan do sieci gazowej, można liczyć na kontrakt różnicowy na maksymalnie 20 lat. Oznacza to, że jeśli cena rynkowa biometanu spadnie poniżej ustalonej w aukcji, państwo dopłaci różnicę. To daje pewność zysków i chroni przed wahaniami rynku.
Ułatwienia w infrastrukturze i lokalizacji
Kolejnym elementem jest gazociąg bezpośredni, gdzie ustawa definiuje go dla biogazu, biogazu rolniczego lub biometanu. To pozwoli na łatwiejsze podłączanie instalacji bezpośrednio do odbiorców lub sieci, bez zbędnych formalności. Dla rolników oznacza to mniej biurokracji przy budowie rurociągów na własnym terenie lub w pobliżu.
W zakresie lokalizacji biogazowni rolniczych o mocy powyżej 1 MW będzie można je budować na podstawie uchwały rady gminy. To uproszczenie, bo nie trzeba będzie czekać na długie procedury planistyczne. Jeśli gmina zgodzi się, instalacja może powstać szybciej, co jest kluczowe dla projektów rolnych.
Rozliczenia, weryfikacja i dodatkowe korekty
Doprecyzowano również rozliczenia i weryfikację danych, czyli jak wytwórcy biometanu rozliczają się z Operatorem Rozliczeń Energii Odnawialnej (dalej: OREO). OREO będzie też weryfikować dane z mniejszych instalacji biogazowych. Dodatkowo poprawiono błędy w przepisach dotyczących „brązowych certyfikatów”, czyli świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, co ułatwi ich uzyskiwanie i sprzedaż.
System aukcyjny dla źródeł paliwowych, w tym biogazu, stanie się bardziej elastyczny. Rząd planuje też sprawdzić stawki dopłat do ceny rynkowej (dalej: FIP), które obecnie uważane są za zbyt niskie. To może podnieść opłacalność projektów. Inne zmiany dotykają szerszych kwestii OZE, na przykład braku możliwości zaliczania energii wyprodukowanej w okresach cen ujemnych do rozliczeń aukcyjnych – to zostanie naprawione, co pomoże w planowaniu produkcji.
Terminy realizacji i praktyczne implikacje
Po wygraniu aukcji wytwórca musi rozpocząć produkcję biometanu w ciągu 4 lat. To rozsądny czas na budowę, ale wymaga dobrego planowania. Aukcje będą podobne do tych dla energii elektrycznej z OZE – z preselekcją i cenami referencyjnymi dla dwóch grup mocy.
Dla rolników i przedsiębiorców rolnych to okazja do dywersyfikacji dochodów.
Biogazownia powyżej 1 MW może przetwarzać odpady z gospodarstwa, produkując biometan na sprzedaż do sieci gazowej. Stabilne 20-letnie kontrakty to bezpieczeństwo finansowe, a łączenie z dotacjami obniża koszty inwestycji. Pamiętajcie jednak o regułach kumulacji – jeśli dostaniecie pożyczkę czy grant, wpłynie to na cenę w aukcji.
Perspektywy i rekomendacje
Warto monitorować dalsze prace nad projektem. Branża biogazu czekała na to od miesięcy, a teraz to może być przełom dla OZE w Polsce. Jeśli planujecie Państwo inwestycję, sprawdźcie konsultacje i aukcje URE.
Podsumowując, nowe przepisy to krok w stronę zielonej transformacji rolnictwa. Ułatwiają budowę, dają wsparcie finansowe i upraszczają formalności, co może zachęcić do większych projektów biometanowych. Jeśli macie pytania, warto skonsultować się z naszymi ekspertami.
Karolina Nalewaj koncentruje swoje zainteresowania naukowe wokół prawa rolnego i prawa wyborczego jako doktorantka w dyscyplinie nauk prawnych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ponadto, angażuje się w projekty badawcze oraz bierze aktywny udział w konferencjach naukowych, rozwijając swoją wiedzę i kompetencje w powyższych obszarach zainteresowania.
