KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA (DALEJ: „KOWR”) OD DNIA 1 LUTEGO DO DNIA 31 MARCA BIEŻĄCEGO ROKU AKCEPTUJE APLIKACJE NA REKOMPENSATĘ ZA NIEZAPŁACONE PRODUKTY ROLNE OD NIEWYPŁACALNYCH PODMIOTÓW. ISTOTNE JEST ZROZUMIENIE PROCEDURY SKŁADANIA WNIOSKÓW, KRYTERIÓW PRZYZNAWANIA, TERMINÓW WYPŁATY REKOMPENSATY ORAZ MOMENTU, KIEDY ULEGA ONA PRZEDAWNIENIU.
Producent rolny może złożyć wniosek o rekompensatę za nieotrzymanie zapłaty za sprzedane produkty rolne od podmiotu zajmującego się skupem, przechowywaniem, obróbką lub przetwórstwem produktów rolnych, który stał się niewypłacalny w 2023 roku w rozumieniu ustawy z dnia 9 maja 2023 r. o Funduszu Ochrony Rolnictwa (Dz. U. poz. 1130) (dalej: „Fundusz Ochrony Rolnictwa”).
W roku 2024 producent rolny może składać taki wniosek, jeśli:
-
- spełnia kryteria definicyjne producenta rolnego określone w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. 2023 poz. 885) (dalej: „Ustawa„),
- nie otrzymał zapłaty za sprzedane produkty rolne,
- roszczenia z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych nie uległy przedawnieniu.
Aby uzyskać rekompensatę, dłużnik producenta rolnego musi być podmiotem zajmującym się skupem, przechowywaniem, obróbką lub przetwórstwem produktów rolnych, płatnikiem podatku od towarów i usług, a jego niewypłacalność musiała nastąpić w 2023 roku.
Dłużnik staje się niewypłacalny, jeśli w 2023 roku:
- ogłoszono jego upadłość,
- oddalono złożony przez niego wniosek o ogłoszenie upadłości,
- umorzono toczące się wobec niego postępowanie upadłościowe,
- otwarto wobec niego jedno z postępowań, o których mowa w ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2309 z późn. zm).
- został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
- wydano wobec niego decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej.
W jaki sposób złożyć wniosek?
Jak już wyżej wskazano nabór wniosków w roku 2024 trwa od 1 lutego 2024 r. do 31 marca 2024 r.
Odpowiednio opłacony wniosek należy skierować oddziału Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa właściwego dla miejsca zamieszkania producenta rolnego. Formularze wniosków są dostępne na stronie internetowej prowadzonej przez KOWR.
Wniosek należy złożyć na jeden z poniższych sposobów:
- osobiście w siedzibie właściwego Oddziału Terenowego KOWR,
- za pośrednictwem operatora pocztowego (data stempla pocztowego jest jednoznaczna z datą złożenia wniosku) – rekomenduje się nadać pismo listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru,
- elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP.
Wnioski wysłane drogą mailową nie będą rozpatrywane.
Jeśli producent rolny występuje o przyznanie rekompensaty z uwagi na nie uregulowanie zobowiązań przez kilka podmiotów, konieczne jest złożenie – dla każdej rekompensaty – oddzielnego wniosku.
Przesłanki wypłacania rekompensat
Rekompensata jest przyznawana w drodze decyzji dyrektora Oddziału Terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, wydanej do dnia30 czerwca 2024 r., na podstawie:
- pozytywnej weryfikacji złożonego wniosku o przyznanie rekompensaty,
- informacji pozyskanej przez KOWR od dłużnika producenta rolnego, potwierdzającej istnienie wymagalnej wierzytelności.
Wysokość rekompensaty będzie wyliczana na podstawie procentowej stawki, ustalonej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w oparciu o sumę kwot wierzytelności zgłoszonych w wnioskach o przyznanie rekompensaty z roku 2024 oraz dostępnych środków przeznaczonych na ten cel.
Rekompensata będzie ustalona na podstawie zgłoszonej w wniosku kwoty wierzytelności netto, pomniejszonej o podatek od towarów i usług. Przy szacowaniu wysokości rekompensaty nie są brane pod uwagę należne producentowi rolnemu odsetki za opóźnienie w zapłacie.
Rekompensata będzie dotyczyć wyłącznie wierzytelności wynikających z faktur VAT oraz faktur VAT RR. Wypłata nastąpi w terminie 30 dni od daty, w której decyzja o przyznaniu rekompensaty stanie się ostateczna.
Niezależnie od wypłaty rekompensaty, producent rolny będzie mógł dochodzić przysługujących mu należności od dłużnika na zasadach ogólnych.
Kto jest uznawany za producenta rolnego?
Producentem rolnym zgodnie z przepisami Ustawy jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która spełnia kryteria rolnika określone w rozporządzeniu (UE) nr 2021/2115[1], zgodnie z którymi rolnikiem jest osoba fizyczna lub prawna bądź grupa osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny, których gospodarstwo znajduje się na obszarze objętym zakresem terytorialnym stosowania Traktatów, i które prowadzą działalność przyczyniającą się do dostarczania dóbr prywatnych i publicznych poprzez przynajmniej jedną z poniższych czynności:
- produkcja produktów rolnych[2], obejmująca działania takie jak hodowla zwierząt lub uprawa roślin, włączając w to użytkowanie torfowisk,;
- utrzymywanie gruntów rolnych w takim stanie, aby były one nadal nadające się do uprawy lub wypasu, bez potrzeby wykonywania działań przygotowawczych wykraczających poza standardowe praktyki rolnicze i używany sprzęt.
Kiedy następuje stan niewypłacalności podmiotu?
Niewypłacalność podmiotu trudniącego się w skupie, przechowywaniu, obróbce lub przetwórstwie produktów rolnych następuje, gdy:
- sąd upadłościowy lub restrukturyzacyjny wyda wobec niego postanowienie o:
- ogłoszeniu upadłości tego podmiotu lub wszczęciu wobec niego wtórnego postępowania upadłościowego,
- otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego,
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów,
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek tego podmiotu jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
- umorzeniu postępowania upadłościowego.
Dodatkowo, sąd upadłościowy może wydać decyzję o ogłoszeniu upadłości zagranicznego podmiotu, której skutki obejmują jedynie majątek tego podmiotu zlokalizowany na terytorium Polski.
Kiedy traci ważność roszczenie z tytułu przedawnienia?
Decyzja o przyznaniu rekompensaty może być wydana tylko w przypadku wierzytelności, które nie uległy przedawnieniu.
Roszczenia dotyczące sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się po 2 latach. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego.
Bieg przedawnienia może być przerwany przez:
- wszelkie działania przed sądem lub innym organem właściwym do rozstrzygania spraw lub dochodzenia roszczeń tego rodzaju, albo przed sądem polubownym, podjęte bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalania, zaspokajania lub zabezpieczania roszczenia,
- uznaniem długu przez dłużnika (np. poprzez potwierdzenie istnienia roszczenia przez dłużnika, złożenie wniosku o rozłożenie zadłużenia na raty lub umorzenie części należności).
Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty bieg ulega zawieszeniu:
- w przypadku roszczeń objętych umową o mediację – na czas trwania mediacji,
- w przypadku roszczeń objętych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej – na czas trwania postępowania pojednawczego.
Jeśli termin płatności faktury upłynął przed dniem 1 stycznia 2022 r., rolnik składając wniosek o przyznanie rekompensaty musi dołączyć oryginały lub notarialnie poświadczone kopie dokumentów potwierdzających zawieszenie lub przerwanie biegu przedawnienia. Mogą to być na przykład:
- nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym,
- wyrok sądu,
- postanowienie komornika sądowego o wszczęciu egzekucji,
- postanowienie komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego,
- pismo dłużnika potwierdzające istnienie zobowiązania, podpisane przez osoby uprawnione do reprezentacji,
- ugoda sądowa,
- porozumienie z dłużnikiem w sprawie ratalnej spłaty zobowiązań.
___________________________________________________________________________________
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. U. UE. L. z 2021 r. Nr 435, str. 1 z późn. zm.).
[2] Produkty rolne to produkty wymienione w załączniku I do Traktat USTANAWIAJĄCY EUROPEJSKĄ WSPÓLNOTĘ GOSPODARCZĄ (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 z późn. zm.) z wyjątkiem produktów rybołówstwa, oraz bawełnę i krótkie plantacje drzew.

Autor tekstuAngelika Marcinkowska
Mec. Angelika Marcinkowska swoje zainteresowania zawodowe i naukowe koncentruje głównie w kręgu prawa cywilnego materialnego. Specjalizuje się również w prawie procesowym a także prawie gospodarczym.

Autor tekstuKarolina Nalewaj
Karolina Nalewaj koncentruje swoje zainteresowania naukowe wokół prawa rolnego i prawa wyborczego jako doktorantka w dyscyplinie nauk prawnych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ponadto, angażuje się w projekty badawcze oraz bierze aktywny udział w konferencjach naukowych, rozwijając swoją wiedzę i kompetencje w powyższych obszarach zainteresowania.